Kemik İliği Ödemi Tedavisi

Kemik iliği ödemi nedir?

Kemiklerimiz yapısal olarak kireçleşmiş, kendini sınırlamış kompakt yapıda, yük taşımaya uygun sert bir bağ dokusudur.
Kemik iliği yapı olarak yumuşak, elastiki bir vücut dokusu olup yoğun olarak büyük kemiklerimizin içinde yer alır. Kemik iliğinin görevi vücuda lazım olan kan hücrelerini oluşturmaktır.
Kemik iliği ödemi ise travma ve birçok faktöre bağlı olarak kemik dokularında sıvı birikmesi ile birlikte kemikte oluşan basıncın tıbbi adıdır.
Çoğunlukla büyük ve yük taşıyan eklemlerde ortaya çıkar örneğin ayak ve ayak bileği, diz eklemi, kalça eklemi, omuz eklemi gibi eklemlerde sıklıkla görülse de bütün kemiklerde oluşma ihtimali vardır.

Kemik iliği ödemi neden oluşur?

Travma: Kemik iliği ödeminin en sık karşılaşılan sebebi travmadır. Düşme, çarpma ve burkma gibi sebepler sonucu ortaya çıkar. Bunların yanı sıra ağır iş yapan, eklem zorlayıcı sporlarla uğraşan kişilerde de aşırı kullanım sonucu kemik iliği ödemi oluşabilir.

Kireçlenme: Travmadan sonra en çok karşılaştığımız kemik iliği ödemi sebebi eklem kireçlenmeleridir. Bilindiği üzere tüm kemiklerimizin birleşim noktaları kemik yapısını koruyan eklem kıkırdağı ile kaplıdır bir çok faktöre bağlı olarak eklem kıkırdaklarımız hasarlanabilir, kıkırdak yapısı incelebilir bazı durumlarda özellikle diz ekleminde tamamen kaybolabilir böyle rahatsızlıklar kemiğin yük taşıma kapasitesi düşer ve özellikle eklemlere uygulanan basınç artar bu artış da kemikte ödem oluşmasına sebep olabilir.

Osteonekroz: Kemiğin bir bölümün ölmesi olarak açıklanabilir. Kemik dokusunun içerisinde kılcal kan damarları bulunur ve bu kan damarları kemiği yeteri kadar kan ile besleyemediğinde kemik dokusu canlılığını kaybederek ölmeye başlar. Ölen kemik dokusunun olduğu kısımlarda ödem ve ağrı oluşur.

Gebelik gibi bazı özel dönemlerde vücudun diğer birçok bölümlerinde olduğu gibi kemik yapısında da ödem oluşabilir.

Kemik yapısına etki eden beslenme bozuklukları ve beslenme yetersizlikleri bölgesel kemik deformasyonları oluşturur ve bunlar yeterince beslenemeyen kemik yapılarında kemik iliği ödemine sebep olur.

Deformasyonlar kemikte daha çok eklem kısımlarında ortaya çıkar çünkü eklemlerdeki basınç kemiğin diğer kısımlarına görece daha fazladır ve eklem kısımlarında dolaşım bozuklukları daha erken görülür.

Kemik İliği Ödemi Yaygın Sebepleri

Kemikte oluşan zedelenme ve travmalar
Mikro kemik kırıkları
Kortizon içerikli ilaçlara bağlı oluşan kemik deformasyonları
Kemik beslenme problemleri
Gut hastalığı
Anemi
Romatizmal hastalıklar
Radyo terapi
Tümoral etkenler
Kemik iliği sendromu

Kemik iliği ödemi belirtileri

Kemik iliği ödemi oluşma sebebine göre farklı belirtiler gösterir. En yaygın belirtisi ödem oluşan bölgedeki ağrıdır eklemlerde oluşan ödemlerde özellikle ayak ve diz ekleminde hasta ekleme yük vermekte çok zorlanır. Ayakta ödem oluştuğunda hasta ayağını basamayabilir.

Eklem deformitesi oluştuğunda aşırı ağrı hissedilir ama artrit oluşumlarındaki ağrı daha hafif seviyelerde olur. Kemik iliği ödemi teşhisi konulması için ortopedi muayenesi, MR görüntülerinin değerlendirilmesi bazı durumlarda ise kan testlerinin yapılması gerebilir.

Kemik iliği Sendromu: Diğer kemik iliği ödemi sebeplerinden farklıdır ve bu fark çok önemlidir. En dikkat edilmesi gereken kemik iliği sendromu 6 ay kadar bir süre sonra tedavi edilmese bile kendiliğinden iyileşme ihtimali vardır ama diğer sebeplere bağlı kemik iliği ödeminde hastanın sakat kalmasına kadar ilerleyebilen riskler bulunur. Doğru teşhis ve tedavi çok önemlidir. Kemik iliği ödemi geçici kireçlenme ile başlayarak avasküler kemik nekrozuna kadar yol açıp eklemlerin aşırı deforme olup osteonekroz kemik ölümü ve özellikle kemik ve eklem yapısının bozulmasına kadar yol açabilir.

Kemik İliği Sendromu Tedavisi

Kemik iliği sendromu geçici bir hastalıktır ve genellikle tek eklemde ya da kemikte oluşur. Kemik iliği sendromu kalça diz ve ayak eklemlerinde oluştuğunda ağrıya sebep olur eklem yoğunluğunda bir miktar azalış gösterir 6 ay gibi bir süre içinde vücut kendi kendini tedavi eder. Kemik iliği sendromunda iyileşme sürecini hızlandırmak için kemiğin mineral bakımından yoğunluğunu artırmaya yönelik ilaçlar kemiklerde kanlanmayı artırıcı ilaçlar ve istirahat ederek iyileşme sürecinin daha hızlı olması sağlanabilir. Yine ödemli bölgenin korunması ayak bölgesinde ise çok fazla yürümemeye ve ayağa yük vermemeye çalışmak da iyileşme sürecine yardımcı olur.

Kemik iliği ödemi tedavisi

Kemik iliği ödemi hastalığın teşhisinden itibaren temel olarak 3 farklı yöntemin uygulandığı bir hastalıktır.

Ödemin ilk oluştuğu dönemde teşhis edilirse hemen cerrahi seçeneklere başvurulmaz ve ilk olarak ilaç ve istirahat tedavileri uygulanarak ödem takip edilir.

2 ay süreyi geçmiş ve seviye olarak yoğun kemik iliği ödemlerinde kemikteki basıncı azaltmaya yönelik artroskopik foraj operasyonları uygulanabilir. Foraj operasyonları ile ödem tahliye edildikten sonra eklem bütünlüğü bozulmadı ise kemik iliği kaynaklı kök hücre tedavisi ve ya yağ kaynaklı mezenkimal kök hücre tedavileri ile deforme olmuş kemik hücrelerinin yenilenmesi, yeni kemik ve kıkırdak dokusu oluşturmak mümkündür ve açık cerrahi operasyonlara gerek kalmadan konforlu bir tedavi sunabilir.

Ödem çok ilerledi ve kemiğin bir bölümü artık ölü kemik hücrelerine dönüştüyse açı ve ya kapalı cerrahi müdahale ile ölü kemik dokusu kesilip çıkarılarak kemikte oluşan eksik dokunun yerine kemik nakli yapılarak eklem bütünlüğü yeniden sağlanabilir.

Kemik iliği ödemi sık sorulan sorular

Kemik iliği ödeminde kaç tür tedavi var?
Cevap: İlaç – istirahat, foraj operasyonları, kök hücre tedavisi, ve duruma göre cerrahi operasyonlar yapılıyor.
Teşhis ve tanı konulabilmesi için neler gerekiyor?
Cevap: Ortopedik muayene, röntgen ve MR görüntülerinin yorumlanması ve gerek görüldüğünde kan testleri yardımıyla kemik iliği ödemi teşhis edilir.
Kemik iliği ödemi ile kemik iliği sendromunu nasıl ayırt edebilirim?
Cevap: Kemik iliği ödemi belirtileri ve ağrıları artış gösterirken kemik iliği sendromunda 6 ayda kendiliğinden geçmesi beklenir ve şikayetleriniz çok ileri seviyede olmamalıdır.